Kırşehir'in
jeolojik yapısı, yerşekilleri ve doğal görünüm:
Kırşehir
ili, Orta Anadolu bölgesinin orta kızılırmak bölümünde yer
almıştır. Şehir merkezi Greemwich meridyenine göre 34 derece 10
dakika doğu boylamında, 39 derece 08 dakika kuzey enleminde
bulunmaktadır. Böłgenin doğal yapısının oluşumu üçüncü
zamana rastlar. Alp Kıvrımlarının izlerine Kırşehir sınırları
içerisinde rastlamak olasıdır. Bölge incelendiğinde dört ayrı
oluşum ve değişik dönem yer yapısı ve şekilleri görülür.
Kuzey-batı, güney-doğu yönünde uzanan fay boyunca yeni
alüvyonlar, bu çizginin doğusunda geniş bir alanda, başkalaşım
tabakalardan, billurlu sistler, batısında mermerleşmiş kireçtaşı
(Caco) bir parçada dolamitler yer alır. Bunun dışında kalan
bölgeler, üçüncü zamanın ikinci yarısına değin neojen göl
tortuları ile kaplıdır. İç Anadolu yer katmanlarının
başkalaşım dizi yönleri yörelere göre değişir. Bu yön,
Kırşehir-Kaman dolaylarında kuzey-batı, güney-doğu
doğrultusundadır. Kırşehir yakınında Kervansaray Dağlarının
mermerleri, güneydoğu lütesyen katmanları üzerine
sürüklenmiştir. Kırşehir'in kuzey-batısındaki Kalkanlı,
Kargasekmez sıra dağlarının kuzey-doğu, güney-batı doğrultusu
enine bir kesitle incelendiğinde yukardan aşağıya doğru şu
tabakalar belirlenmiştir:
a)Kireçli-sist,
b)Kloritli
serisistli, sistler, yapraktaşları,
c)Muskovitli
serisitli sistler, ortada mermer kuşakları,
d)Kuvarsitler,
e)Mihaşist,
kalkşist ve mermer katmanları.
Bütün
bu tabakalar yaklaşık olarak 2000-2500 metre kalınlıktadır.
Karasal oluşumun sonucu olarak metamorfik sıralarının kıvrım
eksenleri, kuzey-batı, güney-doğu doğrultusunda yer almaktadır.
Bu doğrultu aynı zamanda 15 km uzunluğunda bir fay çizgisini
oluşturur. Kırşehir'in içerisinde yer alan Terme Kaplıcası, bu
fay hattının derinliklerinden gelen sıcak bir sudur. Kırşehir
topraklarının büyük bir kısmını yüksekliği 900-1200 metre
olan yaylalar teşkil eder. Bu yaylalardan çoğu Öz adı verilen
kuzeyde Delice Irmağına ve güneyde Kızılırmak'a ulaşan küçük
akarsular geçer. Akarsulardan çok azı, deniz yüzeyinden 110 metre
yükseklikte olan Seyfe (Mağlı) göl çukuruna akar. Şehrin
başlıca dağları kuzey-batı, güney-doğu doğrultusunda uzanır.
Şehir merkezinin kuzey-doğusunda 1679 metreye yükselen Kervansaray
Dağları, kuzey-batıda Naldöken, Üçkuyu ve Çayağzı Dağları
(Kale, Baranlı, Ballık) yer alır. Ayrıca Çiçekdağı ilçesinin
güneybatı doğrultusunda uzanan ve yüksekliği 1550 metreyi bulan
Çiçekdağı sıradağları görülür. Kaman ilçesinin
güneydoğusunda Baran 1701 metre, güneyde Aliöllez, kuzeyinde
Buzluk Dağı başlıca yükseltilerdir. Mucur yöresinde Armutlu,
Köpekli ve Kırlangıç dağları bulunur. Malya Ovası, Kırşehir'in
kuzeyinde yer alır. Buzluk Dağı eteklerinden başlayarak Mucur
ilçesinin kuzey topraklarını da içine alarak Kayseri'ye doğru
uzanır. Eski zamanlarda, burasının bir göl yatağı olduğu
yapılan incelemeler sonucu anlaşılmıştır. Bugün ki Seyfe Gölü,
bunun açık kanıtlarından biridir. Malya Devlet Üretme
Çiftliğinin üzerinde kurulduğu bu ovanın alanı 400
kilometrekare kadardır. Bu ova genellikle yüksek plato
niteliğindedir. İlin toprakları bütünüyle Kızılırmak Havzası
içinde yer alır. Kılıçözü, Hamamözü, Büyüköz, Acıöz
Kızılırmak'a, Değirmenözü, Acısu Delice ırmağına dökülerek
büyüklü, küçüklü vadiler meydana getirir. Bu vadilerden
Kılıçözü, merkez ilçede, Kızılırmak Vadisi, merkez ilçe ve
Kaman'ın güneyinde; Hamamözü, Değirmenözü Kaman ilçesinde,
Acıöz Mucur ilçesinde, Maniöz Çiçekdağı sınırları
içerisindedir. Kızılırmak şehir merkezinin 17 km. Güneyinden
geçer. Kılıçözü Çayı, Aydınlar Köyü dolaylarındaki
dağlardan çıkar. Çayağzı ve Buzluk Dağlarının suyu ile
beslenir. Kırşehir'in içerisinden geçerek, Güzler Köyü
civarında Kızılırmak ile birleşir. Yine Kızılırmak'a dökülen
Sıdıklı Deresi ise Çayağzı ve Yağmurlu Dağlarından çıkar.
0 yorum:
Yorum Gönder