Kırşehir Vakası (Olayı)

1954 seçimlerinde; iktidardaki Demokrat Parti ile DP lideri Adnan Menderes’in rakibi olan Osman Bölükbaşı’nın Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) arasında, Bölükbaşı’nın memleketi Kırşehir’de sıkı bir yarış yaşanır. Ama DP tüm gücünü ve olanaklarını seferber etmesine rağmen; Osman Bölükbaşı’nın küçük partisini Kırşehir’de geçemez. Türkiye genelinde DP yüzde 58, CMP yüzde 4.9 oy alır. Kırşehir’de ise CMP oyların yüzde 43.5'ini alarak birinci parti olur, o dönemin seçim sistemine göre ilde en çok oyu alan parti o ilin bütün milletvekillerini aldığı için; Kırşehir'in beş milletvekilinin tamamı CMP'lidir. Bunu bir türlü içine sindiremeyen DP iktidarı seçimlerin üzerinden iki ay bile geçmeden, 30 Haziran 1954’te 200 bin nüfuslu Kırşehir'i ilçe yaparak cezalandırmaya karar verir. ''Kırşehir vilayetinin kaldırılması ve Nevşehir adıyla yeni bir vilayet kurulması hakkındaki kanun'' 259 kabul ve 39 red oyuyla kabul edilir. 237 milletvekili oylamaya katılmaz. Kırşehir'in eski ilçeleri Avanos, Kozaklı, Mucur ve Hacıbektaş bir gün öncesine kadar Niğde'nin ilçesi ve yeni çıkarılan kanunla vilayet olan Nevşehir iline bağlanır. Kırşehir'in ilçelerinden Kaman Ankara'ya, Çiçekdağı ise Yozgat'a bağlanmıştır. Başbakan Menderes kararın siyasi nedenlerle alındığını saklamaz: ''Bu kanunun siyasi maksatlı olduğunu bir an için farz edelim. Kırşehir vilayetinin içtimai ve siyasi bünye itibarıyla bir anormallik göstermekte olduğunu da inkar etmek kabil değildir. Evet, biz açık konuşuruz."

Kırşehir Tekrar İl Oldu Haberi

Erken seçim kararı alınmış ve bu arada Osman Bölükbaşı ''Meclis'in manevi şahsiyetini tahkir ve tezyif'' etmekle suçlanıyor, dokunulmazlığı kaldırılıyor ve tutuklanıp cezaevine yollanıyordu. (Kırşehir’in yeniden il yapılması konusunda mecliste yapılan görüşmeler sırasında Nevşehir’e bağlanmış olan Kozaklı ve Hacıbektaş ilçelerinin yeniden Kırşehir’e bağlanmasını istemiş, bu konuşmaları sırasında özellikle Celal Bayar’a karşı çok ağır konuşmuş ve bazı milletvekilleri ile arasında bir takım itiş kalkışlar yaşanmıştır). Siyasi bir manevra ile Kırşehir’i ilçe yapan DP 12 Haziran 1957 de tekrar Kırşehir’i il yapıyordu.

Demokrat Parti, Kırşehir'in tekrar il yapılması için kanun tasarısı verir. Meclis'te görüşülen söz konusu kanun tasarısının gerekçesinde, Kırşehir'in tarihi, içtimai, kültürel, ekonomik ve coğrafi bakımlardan büyük önem taşıdığı, bu nedenlerle il merkezi haline getirilmesi gerektiği belirtilir. Olaylı oturumun ardından Kırşehir il olur, ama eski ilçelerinden olan Avanos, Kozaklı ve Hacıbektaş’ı Nevşehir'e kaptırmıştır. Kırşehir'i yeniden il yapmak iktidara beklediği puanı kazandırmaz, önceki seçimde Kırşehir’de yüzde 43.5 oy alan CMP, bu kez yüzde 63 oy alıp dört milletvekilliğinin hepsini kazanır. Kırşehir'liler bu yapılanlara karşı cevabı aynı yıl Ekim ayında Osman Bölükbaşı'nı Kırşehir’den yeniden milletvekili seçerek verirler.

Kırşehir Vakası (Kırşehir Olayı)

2 Temmuz 1957 tarihli Son Havadis gazetesi’nden bazı alıntılarda: (Bu tarihte Ankara’dan atanan yeni Vali göreve başlamak için Kırşehir’e geliyor, bunun için şehirde törenler düzenleniyor. Bu törenlere dokunulmazlığı kaldırılmış ancak henüz tutuklanmamış Bölükbaşı ve başta İçişleri Bakanı Namık Gedik olmak üzere bazı Demokrat Parti kurmayları katılıyor. Namık Gedik 3 sene önce Kırşehir’in ilçe yapılamasına ve şimdi de il yapılmasına aynı imzayı atmış bakandır. ''Kalabalık arasındaki bir köylü de muhabirimize ''Kırşehir il olurken milletvekilimiz Bölükbaşı’nın dokunulmazlığı kaldırılmamış olmasını ve aramızda bulunmasını isterdik. Gelin alayı giderken, birinin gelip güveyi bıçaklamasına benzedi bu iş'' dedi. Bölükbaşının etrafına halkın birikmesi emniyet müdürünün eline geçmiş bir fırsattı. Bölükbaşı'nın kollarına girmiş, iterek otomobile binmesini istiyordu. Bunun üzerine Bölükbaşı'dan halkın gazabı üstünüze şimşekler gibi yağacaktır karşılığını aldı. Bölükbaşı'nın bu sözlerini işiten halk; bir anda Emniyet Müdürü'nün üzerine yürüdü ve arbede yaşandı. Emniyet Müdürü, "Ben de bu memleketin evlâdıyım" diyerek halkı sakinleştirmeye çalışıyordu. Bu üzücü olayı gören Osman Bölükbaşı olayın daha fazla büyümemesi için müdahalede bulundu ve halkı sakinleştirdi. Bölükbaşı halkın tezahüratları ile törenin yapılacağı stadyuma girerken, öteki temsilciler de kalabalık arasından yol bulmaya çalışıyorlardı. Stadyumda tören başlamadan önce halk Bölükbaşı'na sesleniyor ve alkışlıyordu. İçişleri bakanı Namık Gedik ise herhangi bir ilçenin il haline getirilmesi kutlanıyormuşcasına konuşuyordu. Kırşehir’in içinden genç bir vilayet çıktığından bahisle; Kırşehir 6-7 yıl içinde memleket çapında dağıtılımakta olan nimetlerden nasibini almış ve il olmuştur diyordu. Ardından Osman Bölükbaşı belediye binasına geçmiş; bağımsız belediye başkanı olan Fazıl Yalçın bulunamayınca Bölükbaşı şu satırları yazarak masasının üzerine bırakmıştır: ''Kırşehir’in şerefi şerefim, ıstırabı ıstırabım, bayramı bayramımdır. Vefalı bir evlat lazımsa ömrümce hizmete amadeyim''.  27 Mayıs darbesinin ardından kurulan Yassıada Mahkemesi'nde Kırşehir'in siyasi sebeplerle kaza haline getirilmesi, DP yöneticilerinin yargılanıp idama mahkum olduğu anayasayı ihlal davasındaki yedi suçlamadan biri olur. Menderes savunmasında Kırşehir'in ilçe yapılmasının büyük bir hata olduğunu söyleyecektir.

Osman Bölükbaşı Kimdir?